Voor Women INC. en Aegon deed Sparkey onderzoek onder vrouwen die stressklachten en burn-out ervaren, wat de redenen hiervoor zijn en welke taboes vrouwen ervaren. We spraken Anna Newen (Researcher) van Sparkey en Saskia de Hoog (Specialist Onderzoek & Redactie) en Suzan Steeman (Coördinator Redactie) van Women INC. over de onderzoeksresultaten en hoe werkgevers deze kunnen gebruiken om uitval van werknemers te voorkomen.
Waarom wilden jullie dit onderwerp onderzoeken?
Suzan (Coördinator Redactie): “Werkstress is al jaren beroepsziekte nummer 1! Ieder jaar ervaren mensen meer burn-out klachten door stress. Uit recent onderzoek blijkt zelfs dat momenteel vier miljoen werkende Nederlanders dreigen uit te vallen. Dat heeft te maken met de stijgende werkdruk door de coronacrisis, belangrijke signalen om serieus rekening mee te houden in deze roerige tijden.
Werkstress heeft namelijk een grote impact op onze samenleving, dat kunnen we niet meer ontkennen. Het is natuurlijk schadelijk voor de medewerker zelf en hun directe omgeving, zowel op werk als privé. Maar het beïnvloedt ook de werkgever: jaarlijks kost stress gerelateerd verzuim bedrijven in Nederland zo’n 2,8 miljard euro. Daar komt productiviteitsverlies, verlies aan continuïteit door medewerkers die uitvallen en extra werkdruk voor overgebleven collega’s bij.
Kortom, een zeer belangrijk thema om als organisatie mee aan de slag te gaan. Juist ook in deze tijd. Werkgevers vinden dit echter lastig en hebben behoefte aan handvatten om meer grip te krijgen op stress. Daarom wilden Aegon en Women Inc. dit onderzoek uitvoeren. We hebben daarbij specifiek gekeken naar vrouwen die uitvallen door stress, omdat zij een extra grote risicogroep vormen. Over de achterliggende reden dat vrouwen vaker uitvallen als gevolg van stress was nog weinig bekend. Met dit onderzoek wilden we daar meer inzicht in krijgen en werkgevers concrete oplossingsrichtingen bieden om verzuim onder vrouwen (preventief) te reduceren.
Wat waren voor Women Inc. de meest opvallende resultaten?
Saskia (Specialist Onderzoek & Redactie): “Het grote taboe dat vrouwen ervaren op het bespreken van hun klachten met hun werkgever. En ook dat een meerderheid van de vrouwen aangaf dat er niets werd gedaan toen zij hun klachten uiteindelijk wel met hun werkgever bespraken. Daardoor komt ondersteuning vaak te laat, wat het risico op langdurig verzuim vergroot. Hier is een wereld te winnen voor werkgevers!
Daarnaast blijkt de combinatie van werk en zorg, naast toenemende werkdruk, een van de belangrijkste redenen voor burn-out klachten bij vrouwen. Dat is niet eerder zo duidelijk aangetoond. Werkgevers moeten hier oog voor hebben en rekening mee houden. Iemands welzijn op de werkvloer beïnvloedt altijd iemands welzijn in privé, en andersom. Als werkgevers verzuim door stress kunnen voorkomen is dat voor iedereen beter. Een preventieve aanpak loont hierbij zeker.”
Uit het onderzoek blijkt dat vrouwen behoefte hebben aan een meer open cultuur rondom burn-outs. Hoe kunnen werkgevers hier volgens Women Inc. aan bijdragen?
Suzan: “Verzuim door stress voorkomen is een gedeelde verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer. Daarom is het belangrijk dat vrouwen het gesprek tijdig aangaan met hun werkgever als zij stressklachten ervaren. Een open cultuur waarin een medewerker hier ruimte voor voelt, is daarbij essentieel. Uit het taboe dat vrouwen in het onderzoek ervaren blijkt dat werkgevers een belangrijke rol hebben in die veilige werkcultuur creëren. Mijn tip aan werkgevers of leidinggevenden is om regelmatig in gesprek te gaan met je medewerker over hoe het gaat, oorzaken van stress te onderzoeken en niet bang te zijn om bepaalde zaken te bespreken. Zolang je werknemers maar het gevoel geeft dat ze zelf kunnen besluiten waar ze het wel of niet over willen hebben. Het belangrijkste is je werknemer niet alleen als werknemer te zien, maar ook als mens met een privéleven. Dat is de basis van inclusief werkgeverschap.”
Waarom hebben jullie gekozen voor een combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek?
Saskia: “Persoonlijk ben ik altijd voorstander van kwantitatief en kwalitatief onderzoek combineren, dat biedt het meest rijke inzicht. De kwantitatieve data geeft een goed representatief beeld van de situatie en met een kwalitatieve verdieping achterhaal je wat achter de percentages zit. In dit onderzoek gaven persoonlijke verhalen van vrouwen die te maken hebben (gehad) met overspannenheid of burn-out echt ‘kleur en een gezicht’ aan de data. De cijfers gaan hierdoor meer spreken en zorgen voor meer begrip over wat deze vrouwen hebben meegemaakt. In dit onderzoek was het doel van het kwalitatief onderzoek vooral om meer concrete oplossingen en tips voor werkgevers op te halen bij de vrouwen, over hoe verzuim te voorkomen en wat vrouwen nodig hebben van werkgevers bij dreigende uitval of langdurig verzuim.”
Anna (Researcher Motivaction): “Women Inc. en Aegon kwamen bij ons met dit enorm interessante vraagstuk over burn-out onder vrouwen: hoe komen vrouwen in een burn-out terecht, welke redenen en triggers kunnen we identificeren en wat is de rol van werkgevers hierin. Saskia en Suzan vonden het belangrijk dat het onderzoek niet enkel een probleemanalyse oplevert, maar het ook heel duidelijk handelingsperspectief voor werkgevers biedt. En voor dát perspectief wilden we ervaringsdeskundige vrouwen aan het woord laten: wat heeft hen geholpen in die moeilijke fase? En wat had een werkgever beter niet kunnen doen? Dat was de reden waarom we voor een combinatie van kwantitatief onderzoek – voor de probleemanalyse – en kwalitatief onderzoek – voor de oplossingsrichtingen – hebben gekozen.”
Waarom heeft Women Inc. gekozen voor een samenwerking met Sparkey?
Saskia: “We werken al heel wat jaren samen met Motivaction en Sparkey op verschillende maatschappelijke onderwerpen, waarbij we vaker onderzoek doen onder werknemers en werkgevers. De deskundigheid, betrokkenheid en bevlogenheid van de onderzoekers zorgt altijd weer voor een fijne en goede samenwerking waarbij ook veel ruimte is voor onze inbreng. We zijn als Women Inc.-ers namelijk best een beetje eigenwijs en hebben door onze kennis over een bepaald thema en eigen onderzoeksachtergrond vaak al een duidelijk idee van hoe het onderzoek eruit kan zien. Dat moet je als bureau ook prettig vinden. Daarom is het juist zo mooi dat de onderzoekers ook inhoudelijk sterk betrokken zijn bij de verschillende maatschappelijke onderwerpen waar wij ons als Women Inc. hard voor maken. In de insteek van het onderzoek wordt altijd rekening geworden gehouden met het ophalen van concreet handelingsperspectief, iets dat wij erg belangrijk vinden. Zo ook deze keer. Dankzij het onderzoek konden we een stappenplan opstellen voor werkgevers om verzuim door stress preventief aan te pakken.”
Meer informatie over het onderzoek
In het online magazine ‘Zo werkt het. Verzuim door stress’ zijn alle resultaten van het onderzoek terug te vinden, vertellen voorlopers hoe zij hun aanpak in de praktijk brengen en wordt een stappenplan gepresenteerd om verzuim te voorkomen. Je kunt ook het volledige onderzoeksrapport lezen.
